اصول برنامه ریزی درسی

مور درسی یکی از مهم ترین فعالیت هایی است که اهمیت زیادی در سایر جنبه های زندگی دارد. شما اگر خواهان به دست آوردن موفقیت در زندگی خود باشید، امور درسی یکی از راه های به دست آوردن آن می باشد .

بر این اساس، انجام این فعالیت مهم به نحو احسن، به طوری که نتایج خوب و عالی در بر داشته باشد، اهمیت زیادی پیدا می کند. هیچ کاری بدون برنامه ریزی، فعالیتی کامل نخواهد بود. به ویژه مسائل درسی و تحصیلی که زمان در آن ها مهم است. حالا که شما تصمیم گرفته اید از تابستان مطالعه ی درس های پایه را برای کنکور سال 90 شروع کنید، بنا بر این نیازتان به برنامه ای اصولی بیش تر است تا بتوانید به هدف خود در کنکور دست پیدا کنید. البته برنامه ریزی، اصولی مشترک دارد که هر داوطلب که نیازمند کسب رتبه ی مطلوب است باید آن ها را رعایت کنید و البته یادتان باشد که اصل تفاوت های فردی را در جزئیات رعایت کنید.

برنامه ریزی شامل مراحل زیر است:

الف-برنامه ریزی بلند مدت (سالیانه و یا ماهیانه)

ب-برنامه ریزی میان مدت (هفتگی)

ج-برنامه ریزی کوتاه مدت (روزانه)

الف-برنامه ی کلی (سالیانه و ماهیانه):

هدف از تهیه ی یک برنامه، ایجاد نظم در مطالعه است. در قدم اول باید تعیین کنید که با کدام برنامه ی کلی خود را هماهنگ می کنید. برنامه ی مدرسه، آموزشگاه، آزمون آزمایشی و ... یادتان باشد شما باید با یک برنامه هماهنگ باشید تا این که دچار دو برنامه گی نشوید. به این ترتیب شما می توانید با خیال راحت فقط برنامه هایی را که در هر هفته تنظیم کرده اید، مطالعه کنید و مطمئن باشید که به همه ی سر فصل های لازم برای کنکور می رسید و به هدف خود در آزمون یعنی قبولی در کنکور دست پیدا می کنید.

ب-برنامه ریزی میان مدت (هفتگی):

تهیه و تنظیم برنامه ی جزئی، بر عهده ی شماست و بر اساس برنامه ی کلی که دارید باید برنامه ی جزئی هر هفته را تنظیم کنید و سپس در ابتدای هر روز آن را تکمیل کنید.

ج-برنامه ریزی کوتاه مدت (روزانه):

شما بر اساس برنامه ی هفتگی خود باید هر روز برنامه ای ویژه داشته باشید و در ابتدای هر روز آن را اجرا کنید.

فواید برنامه ریزی تحصیلی:

1.به روشن شدن اهداف کمک می کند. زمانی که فرد اقدام به تهیه ی یک برنامه ی تحصیلی برای خود می کند، توجه بیش تری به اهداف برنامه مبذول می دارد و این کمک می کند تا شناخت بیش تری از اهداف پیدا کند و آن ها را دسته بندی کند. اهداف طولانی مدت و کوتاه مدت را تشخیص دهد و هیچ یک را فدای دیگری نکند.

2.از اتلاف وقت جلوگیری می کند، همچون سایر امور زندگی مسائل تحصیلی نیز از لحاظ تنظیم وقت و زمان دارای اهمیّت است. برنامه ریزی به فرد کمک خواهد کرد استفاده ی مفید تری از مدت زمانی که در اختیار دارد، کند و از اتلاف وقت خود جلوگیری کند. مسأله ی وقت در برخی موارد تحصیلی همچون نزدیکی امتحانات و درحین برنامه ریزی برای کنکور اهمیت شایان توجهی دارد. از دست دادن وقت برابر خواهد بود با از دست دادن بسیاری از موفقیت ها در آینده.

3.از اتلاف انرژی جلوگیری می کند. استفاده از یک برنامه ریزی استاندارد و با اصول صحیح علمی به فرد کمک خواهد کرد انرژی و توان ذهنی خود را بیهوده به هدر ندهد. در این نوع برنامه ریزی های استاندارد،عمدتاً روش های مفیدی مورد استفاده قرار می گیرد که موجب خواهد شد، فرد بیش ترین استفاده را از توان ذهنی خود بکند و از اتلاف آن جلوگیری کند.

به یک مثال توجه کنید. در برنامه ریزی تحصیلی این یافته ی روان شناسی، اصل در نظر گرفته می شود، بعد از مدتی (حدود 75 تا 90 دقیقه) بعد از شروع مطالعه و یادگیری، منحنی یادگیری بسیار پایین می آید. به طوری که فرد یادگیری خوبی بعد از این زمان نخواهد داشت، مگر این که یک استراحت کوتاهی داشته باشد. با در نظر گرفتن اصولی از این قبیل، فرد برنامه ریزی درسی خود را طوری انجام می دهد تا هر75 تا 90 دقیقه، یک بار استراحت کوتاهی داشته باشد تا دوباره با تجدید قوای ذهنی شروع به یادگیری کند.

اصول صحیح برنامه ریزی درسی

1. اهداف خود را روشن کنید:

برای برنامه ریزی در کلیه ی امور باید اهداف دقیق و روشنی داشته باشید. این مسأله در برنامه ریزی درسی حائز اهمیت فراوان تری است. برای خود روشن کنید اهداف بلند مدت شما، کدام ها است؟ اهداف کوتاه مدت شما کدام ها هستند؟ مثلاً هدف بلند مدت قبولی در رشته ی حقوق دانشگاه تهران و هدف کوتاه مدت، مطالعه ی فلان درس در این هفته.

2. اهداف خود را زمان بندی کنید:

زمان دقیقی برای هر یک از اهداف کوتاه مدت تعیین کنید. مثلاً تعیین کنید که مطالعه ی چه درسی را در چه مدت زمانی به اتمام خواهید رسانید.

3. مطالعه ی دروس را به صورت موازی انجام دهید:

برخی از افراد از شیوه ی مطالعه ی تک درسی استفاده می کنند. مثلاً یک هفته برای یک درس. این شیوه موجب خستگی ذهنی و کاهش بازده ی یادگیری در آن ها می شود. به جای روش تک درس از شیوه ی موازی استفاده کنید. به این ترتیب که دو یا سه درس را برای مدت زمان معین انتخاب کنید و مطالعه کنید. به این ترتیب خواهید توانست از خستگی ذهنی جلوگیری کنید. هر چقدر تنوع در زمان بندی مطالعه ی این دروس بیش تر باشد، به همان اندازه از خستگی ذهنی بیش تر جلوگیری خواهد شد.

4. تناسب میان دروس را رعایت کنید:

در برنامه ریزی برای مطالعه ی دروس خود، تناسب، مسأله ی مهمی است. به عبارتی تنوع در انتخاب دروس نیز مهم است. انتخاب درس های فیزیک، شیمی و ریاضی در یک مدت زمان مشترک، کارآیی خوبی نخواهد داشت. همه ی آن ها با انواع فرمول ها سر و کار دارند و این تداخل مطلب را پیش خواهد آورد. بنابراین بهتر است در بین آن ها از دروسی مثل ادبیات، معارف و زیست شناسی ویا زبان استفاده کنید.

5.استراحت را در برنامه ریزی خود فرامش نکنید:

در مطالعه، تمام وقت خود مثلاً زمانی که برای کنکور برنامه ریزی می کنید، علاوه بر استراحتی که در هر 75 و یا 90 دقیقه یک بار انجام می دهید، در انتهای هر هفته نیز چند ساعت را برای استراحت در فضای بیرون از خانه در نظر بگیرید تا ذهن تان خسته نشود، همچنین نیروی مضاعفی کسب می کنید که در هفته ی آینده کارآیی بیش تری داشته باشید.

6. واحد های مطالعاتی خود را بین 75 تا 90 دقیقه در نظر بگیرید.

در بین واحد های مطالعاتی خود حتماً 15 دقیقه استراحت کنید. بر اساس یک اصل روان شناسی، مطالبی که در ابتدا و انتهای واحد مطالعاتی خوانده می شود، بهتر به یاد آورده می شود. به همین دلیل زمان واحد مطالعاتی شما باید بین 75 تا 90 دقیقه باشد. البته یادتان باشد، واحد مطالعاتی کوتاه تر نیز نظم فکری شما را بر هم خواهد زد.

7. درس هر روز همان روز خوانده شود.

بر اساس اصل روان شناسی اگر درسی که یاد می گیرید را در 24 ساعت بعد مرور کنید، 100 درصد مطالب یادتان می ماند اما اگر آن را مرور نکیند، تا 80 درصد آن ها را فراموش می کنید. پس دانش آموزان پیش دانشگاهی در برنامه ی خود برای هر روز، درسی که مدرسه دارند، نیز باید قرار دهند.

8. مطالعه ی اختیاری و مطالعه ی آزاد:

یک برنامه همیشه در حد یک برنامه است. معجزه در اجرای آن است. برای این که احتمال اجرای یک برنامه را افزایش دهیم، باید تا حد امکان برنامه ی تهیه شده، انعطاف پذیر باشد. به همین منظور، در انتهای هر روز، حدود 60 دقیقه را برای جبران عقب ماندگی های روزانه در نظر بگیرید. به این معنی که اگر نتوانستیم طبق هدف گذاری ها، مبحث را به اتمام برسانیم، آن را کنار بگذاریم و به سراغ زنگ بعدی می رویم و در انتهای روز، عقب ماندگی های کوچک هر زنگ را کنار هم جبران می کنیم. اما برای جبران زنگ هایی که به دلیل های مختلف، نمی توانیم آن ها را انجام دهیم، باید در انتهای هفته، 2 و یا 3 واحد اختیاری قرار دهیم تا بتوانیم عقب افتادگی های مان را در آن واحد جبران کنی